صنعت چاپ کتاب در آفریقای جنوبی درحال حاضر، صنعت چاپ کتاب در آفریقای جنوبی در معرض تغییرات پی در پی قرار دارد که علت آن را اساسا می توان به ایجاد وضعیتهای سیاسی جدید، نسبت داد. این امر باعث گردیده تا بر روی امور آموزشی و اجتماعی، تاکید زیادی وجود داشته باشد. از دیگر علل این تغییرات می توان به رشد و ترویج سواد و فرهنگ مطالعه در میان سیاهان محروم اشاره نمود که 87 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند. علاقه ناشران چند ملیتی و گروه های سرمایه گذار داخلی به بازار بازسازی شده آموزش در آینده از دیگر دلایلی است که باعث ایجاد تغییرات پی در پی در صنعت چاپ کتاب در آفریقای جنوبی شده است.بحران اقتصادی موجود در سطوح ملی و بین المللی نیز به نوعی موجب ایجاد تغییرات عمده در صنعت چاپ کتاب در آفریقای جنوبی گشته است.
بخش مطبوعات در آفریقای جنوبی که می توانیم نشر را هم در درون آن بگنجانیم در طول تاریخ خود بخشی فرقه گرا بوده است. در این میان ثابت شده است که نژاد نه زبان، مذهب یا فرهنگ، مهمترین ویژگی این فرقه گرایی بوده و باعث شده تا بخش مطبوعات این کشور،در میانه رسانه های ارتباط جمعی جهان، از جایگاهی منحصر به فرد برخوردار باشد. کاربرد اصطلاحات نژادی، در کوتاه مدت امری اجتناب ناپذیر می نماید:سفید پوستان در معنای موسوم مورد استفاده قرار می گیرد. سیاه پوستان یک اصطلاح عمومی است به تمامی افرادی اطلاق می شود که از نظر دولت، رنگین چهره (دارای نژاد مختلط)، آسیایی و سیاه محسوب می شوند. و واژه آفریقایی در مورد آنانی استفاده می شود که به یکی از زبان های بومی، بجز زبان آفریکانس سخن می گویند.
جمهوری آفریقای جنوبی مشتمل بر برخی سرزمین های نیمه مستقل ولی بدون احتساب کشورهای مستقل نامبیبیا، بوتسوانا، لسوتو و سوازایلند کشوری است که از نظر وسعت با مجموع وسعت کشورهای فرانسه، اسپانیا و پرتغال برابر می باشد. جمعیت این کشور در سال 1991 5/38 میلیون نفر بود که از آن میان، آفریقایی ها، آسیایی ها، سفید پوستان و رنگین پوستان به ترتیب 76، 3، 13و9 درصد از کل جمعیت را تشکیل می دادند. در این کشور، علاوه بر زبان های انگلیسی و آفریکانس، هشت زبان عمده دیگر نیز رواج دارد. از مجموع جمعیت آفریقای جنوبی، 43 درصد به زبان انگونی 24 درصد به زبان سوتو 16 درصد به زبان آفریکانس 8 درصد به زبان انگلیسی و 9 درصد نیز به سایر زبانها تکلم می کنند. در این کشور 19 سازمان آموزشی در حال فعالیت می باشند که هریک به گروه های مختلف نژادی یا جغرافیایی می پردازند. تعداد این سازمانها بزودی از 19 به 1 کاهش خواهد یافت.
در سال 1991 تعداد بزرگسالانی که عملا بی سواد بودند به بیش از 8 میلیون نفر بالغ می گشت. این افراد قادر به خواندن و نوشتن و انجام محاسبات ساده ریاضی نبودند. در سال 1990 در حدود 420 هزار دانشجو در موسسات دانشگاهی ثبت نام نمودند. از این میان تعداد 300 هزار نفر در 21 دانشگاه فعال در آفریقا ثبت نام نمودند، تعداد 77 هزار نفر در موسسات فنی یا تکنیکون ها (Techikon) و 50 هزار نفر نیز در دانشگاه های تربیت معلم دانشگاه آفریقای جنوبی که در شهر پرتوریا (Pretoria) قرار دارد، یکی از دانشگاه های بسیار بزرگ می باشد که ظرفیت ثبت نام دانشجو در آن 104 هزار نفر می باشد که 48 درصد از مجموع این تعداد را سفید پوستان تشکیل می دهند. تعداد دانشجویان آفریقایی از 18289 نفر در سال 1980 به 100632 نفر در سال 1990 افزایش یافت.
انجمن تجاری کتاب (Book Trade Association) مجموع فروش کتاب در بازار خرده فروشی را در سال 1991، در حدود 5/431 میلیون راند (واحد پول آفریقای جنوبی) برآورد نمود که از آن میان 75 تا 80 درصد کتب فروخته شده را کتب آموزشی تشکیل می دادند. در سال 1986 پیتر کورون (Peter Curwen) در مقاله ای در نشریه دورلد بوک اینداستری (The world book industry) برآورد نمود که 60 درصد از واردات 33 میلیون پوندی به آفریقای جنوبی از بریتانیای کبیر و 25 درصد از ایالات متحده بوده است.
قبل از سال1948
مستعمره کیپ (cape Colony) از همان روزهای آغازین در زمینه تامین کتب و سایر مطالب چاپی مورد نیاز خود به اروپا متکی بود. لیکن در سال 1795 از سوی مقامات دولت استعماری هلند به یوهان ریتر (johan Ritter) ماموریت داده شد که یک موسسه انتشاراتی را در شهر کیپ تاون (Cape Town) تاسیس نماید. بعد از اشغال این شهر در سال 1806 توسط بریتانیا و هجوم برتانیاییها؛ نخستین علائم نوعی مطبوعات آزاد به منصه ظهور رسید. اولین روزنامه مستقل، شوت افریکن کامرشل دورتایند (South African commercial Advertiser) بود که توسط یک چاپچی به نام جورج گریگ (George Greig) دایر گردید و سردبیری آن را توماس پرینگل (Thomas Pringle) و جان فربرن (john Fairbairn) برعهده داشتند. پس از اختلاف با حاکم وقت برسر بحث آزادی مطبوعات، پرینگل در سال 1826 به انگلستان مراجعت نمود. در سال 1842، در کیپ تاون، 9 چاپخانه، 7 روزنامه و 6 فروشگاه کتاب وجود داشت. نخستین چاپخانه کامل توسط ژان کارل جوتا (Jan Carel Juta) در سال 1853 راه اندازی شد و هنوز نیز فعال می باشد.
مبلغان مذهبی نیز به منظور تبلیغ آیین مسیحیت به تاسیس چاپخانه هایی مبادرت ورزیدند، نخستین چاپخانه آنها در سال 1823 درسیسکی، (Ciskei) جایی که بعدها نام لاودیل (Lovedale) بخود گرفت راه اندازی گردید. در این دوران و پس از آن، اینگونه موسسات انتشاراتی با چاپ کتبی ادبی که توسط نویسندگان آفریقایی به رشته تحریر درآمده بود کمک قابل ملاحظه ای به چاپ کتاب به زبانهای افریقایی نمودند. از جمله نویسندگانی که این موسسات به چاپ آثارشان پرداختند می توان به اسامی زیر اشاره نمود. توماس موفولو Thomas Mofolo در زبان سسوتو (Sesotto)، اس ای کی آم کایی S.E.K.Mqhayi، جی، جی، آر.ژولوب J.J.R.jolobe و ای. سی. جردن در زبان شوسا (Xhosa) و بی دابلیو ویلاکازی B.W.vilakazi و آر. آر. دلمو در زبان زولو (Zulu). در این میان، تاسیس روزنامه ها، در مقایسه با چاپ کتب، نظر تعداد قابل ملاحظه ای از خوانندگان سیاه پوست را بسوی خود جلب نمود. روزنامه آم شومایلی دیندابا (Umshumayeli Wendaba) (ناشر اخبرا) در سال 1837 در لاودیل آغاز به کار کرد و روزنامه های ایکوزی (Ikwezi) (ستاره صبح) و ایمووزابانت سوندا (Imo Zabantsunda) (دیدگاه آفریقا) نیز در سال 1884 فعالیت خود را آغاز نمودند. ایمووزابانت سوندا اولین روزنامه ای بود که برای سیاه پوستان منتشر می شد و مدیریت آن نیز برعهده یک فرد سیاه پوست به نام جان نتگوژاباوو (john Tengo Jabovu) بود. پایان قرن نوزدهم، نه تنها مقارن با مقاومت و ایستادگی سیاه پوستان در برابر استیلای سفید پوستان بود، بلکه این زمان نقطه آغاز مبارزه موسسات انتشاراتی مستقل سیاه پوستان با موسسات انتشاراتی مذهبی و استعماری محسوب می گردد.در سال 1910 که مقارن بود با تشکیل اتحادیه آفریقای جنوبی تعدادی موسسه انتشاراتی که با سرمایه گذاری داخلی و یا سرمایه گذاری بریتانیایی ها برپا شده بودند، در اوج شکوفایی بودند. صرف نظر از موسسه انتشاراتی جوتااندکامپنی، (Juta & Company) یک موسسه انتشاراتی نیز توسط توماس ماسکیومیلر (Thomas Maskew Miller) در سال 1893 تاسیس یافته بود. وی در سال 1919، نخستین کتب خود به زبان آفریکانس را به چاپ رساند و سپس در سال 1923، اولین کتاب گرامر این زبان را منتشر نمود. آژانس مرکزی اخبار (Central News Agency) که در سال 1896 تاسیس شد و بعدها به بزرگترین شبکه فروشگاه های کتاب تبدیل شد اولین کتاب خود را در سال 1902 به چاپ رساند. دو ناشر و یا توزیع کننده عمده دیگر که پایگاه آنها در بریتانیا بود یعنی لانگمن (Longman) و انتشارات دانشگاه آکسفورد (Oxford University press) نیز در سال 1915 هریک شعبه ای را فقط به منظور توزیع کتب وارداتی دایر نمودند.
با شکست جمهوریها بوئر (Boer) و تاسیس اتحادیه آفریقای جنوبی، ناسیونالیزم آفریکانری به مقابله با استیلای بریتانیاییها در جبهه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی پرداخت. در سال 1915 روزنامه دو برگر (De Burger) به زبان افریکانس و با حمایت یک کشاورز اهل استلن بوش (Stellenbosch) به نام ژانی مارایس (Jannie Marais) ایجاد گردید. این کشاورزان کیپ غربی (Western Cape) بعدها زمینه لازم برای رشد و شکوفایی ناسیونال پرس (Nasional Pers) و پیروزی های بعدی آفریکانرها را فراهم آوردند.
در این بین، آندسته از موسسات انتشاراتی که برای خوانندگان سیاه پوست، کتاب منتشر می نمودند بطور قابل ملاحظه ای تحت کنترل سرمایه سفید پوستان بومی در آمده بودند. انتشارات بانتو (Bantu press) در سال 1932و با انتشار روزنامه بانتو ورلد (Banto World) کارخود را آغاز نمود. روزنامه درام (Drum) متعلق به جیم بیلی (Jim Baily) که در سال 1915 تاسیس شد، نه تنها به موضوعات سیاسی، بلکه به موضوعات جنسی، جنایی و ورزشی نیز پرداخت و بدین ترتیب تنها شکاف باقیمانده برای ایجاد نوعی مطبوعات همگانی ویژه سیاه پوستان تحت مالکیت زنجیره ای و کنترل گروهی سفید پوستان را پر نمود.
با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، موج جدیدی از فعالیت های انتشاراتی آغاز گردید. هووارد بی تیمینز (Howward B. Timmins) اولین ناشری بود که ازطریق موفقیت کتب پرطرفدار نویسندگانی چون لانرس گرین (Lawrence Green) (که فروش کل آثار جلده گینگور او بیش از 400.000 نسخه بود)، تی. وی. بالپین (T.V. Bulpin) و بنیامین بنت (Benjamin Bennett) ثابت نمود که یک ناشر منحصرا با چاپ کتب عمومی هم می تواند به بقای خویش امیدوار باشد. و نیازی نیست که حتما در چاپ کتب آموزشی هم مشغول باشد. گفته می شود که اولین کتاب وی تحت عنوان جاده آوالون (The Road to Avalon) (1944) در بیش از 40.000 نسخه بفروش رسید و این در حالیست که امروزه فروش سه هزار نسخه از یک کتاب جد گالینگور یک رکورد بسیار عالی محسوب می شود. ای. ای بالکما (A.A.Balkema) که در دوران جنگ در انتشار مطبوعات زیرزمینی درهلند شخصیت برجسته ای بشمار می آمد، وارد آفریقای جنوبی شد تا برای نخستین بار، درخصوص هنر، معماری و علوم اجتماعی کتبی را چاپ و منتشر نماید. این کتب از نظر طراحی و فن چاپ با کتب اروپایی قابل قیاس بودند. یک مهاجر هلندی دیگر نیز به نام سی استروئیک (C.Struik) که سه فرزند پسرش نیز بعدها به حرفه نشر روی آوردند) وارد افریقای جنوبی شد تا یک فروشگاه کتاب را تاسیس نماید و در ضمن به انتشار کتب تجدید چاپ آفریقایی بپردازد.
اولین تحولات سیستماتیک که به علامت مخالفت با سفیدپوستان در زمینه چاپ و نشر صورت پذیرفت، به سال 1943، یعنی پنج سال قبل از پیروزی آپارتاید در انتخابات بر می گردد. در این زمان، شرکت انتشاراتی افریکن بوک (African book) متعلق به ژولیان رولینگ(Julian Rollinck) در طول چهار سال فعالیت، کتب نویسندگانی چون ژولیوس لوین (Julius Lewin)، ادی روکس (Eddie Roux) گوان ام بکی (Govan Mbeki) که اکنون یکی از رهبران ملی آفریقا است) و ازکیل ام فاهلل (Ezekiel Mphahlele) (که اکنون استاد دانشگاه و نویسنده ای سرشناس است) را به چاپ رساند.
