رانندگی و هوش مصنوعی
شما هر روزی که سوار اتومبیل خود میشوید تا به مقصد برسید ممکن است بارها و بارها از هوش مصنوعی استفاده کنید، بی آنکه به آن کوچکترین توجهی کرده باشید. از اپلیکیشن مسیریابی که برای تعیین مقصد از آن استفاده می کنید تا دوربین های طرح ترافیک و کنترل سرعت. قبل از شروع رانندگی به مقصد باید مسیر پیمایش مشخص شود. ممکن است مسیری در ذهنمان باشد. در صورتی که مسیر مورد نظر را بلد باشیم ممکن است چند مسیر در ذهن داشته باشیم و مسیری که به نظرمان کوتاهتر است را انتخاب کنیم. هرچند ممکن است در واقعیت کوتاهتر نباشد! ما بارها با این مسئله مواجه شدهایم که در مسیر به ترافیک سنگینی خوردهایم. این ترافیک ممکن است ناشی از تصادف، خرابی جاده یا تردد بالای ماشینها باشد.
احتمالاً هنگامی که مسیر را بلد نیستیم به جای سناریوی قبلی برای پیدا کردن مسیر از نرمافزارهای مسیریاب که روی تلفن همراه یا نمایشگر اتومبیل هستند، استفاده میکنیم. این ابزارها با استفاده از اطلاعات نقشه و ترافیک، بهترین مسیر را پیشنهاد میدهند. پیدا کردن بهترین مسیر با استفاده از اطلاعات موجود یکی از مصداقهای هوش مصنوعی میباشد. حتی گاهی برای پیدا کردن مقصد روی نقشه آن را به صورت گفتار بیان میکنیم و نرم افزار، مکان مورد نظر را روی نقشه پیدا میکند. در بسیاری از مواقع این نرمافزارها مقصد را بسیار سریعتر و بهتر از انسان پیدا میکنند. برای درک منظور گوینده، ابتدا گفتار به نوشتار تبدیل میشود و سپس از تحلیل نوشتار در زبان فارسی و جستجو در بانک اطلاعات مقصدها، متوجه مکان مورد نظر گوینده میشود. تبدیل گفتار به نوشتار و تحلیل آن مصداق دیگری از هوش مصنوعی است که پردازش زبان طبیعی نامیده میشود. هدف این شاخه هوش مصنوعی درک زبان انسان و استنتاج از آن است. برای مثال به عنوان مقصد ممکن است «خانه مادرم » را بیان کنید. نرمافزار باید متوجه شود که مادر شما کیست (با استفاده از دفترچه تلفن و تحلیل پیامکها)، خانهاش کجاست و سپس روی نقشه بهترین مسیر را به شما پیشنهاد دهد.
شما ممکن است مسیرهای ممکن را بلد باشید اما مسیریاب علاوه بر مسیر، میزان ترافیک در آن لحظه را نیز در نظر میگیرد. پس از مسیریابی و حرکت اتومبیل، دوربینهای راهنمایی و رانندگی در سرتاسر مسیر نظارهگر عملکرد شما هستد. دوربینهای طرح ترافیک همیشه پلاک اتومبیلها را بررسی کرده و در صورتی که مجوز ورود به طرح را نداشته باشند، آنها را جریمه میکنند. برای این کار، ابتدا دوربین از پلاک اتومبیل عکس میگیرد و با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی شمارۀ پلاک را از تصویر استخراج میکند. هدف این است که نرمافزار با دریافت یک عکس، اجزای درون عکس را تشخیص دهد. اینها مثالهایی از هوش مصنوعی هستند که در سا لهای اخیر به زندگی روزمره انسا نها وارد شدهاند.
ممکن است در مسیر به دلیل بی احتیاطی شما یا راننده دیگری تصادف کنید. در نتیجه در تعریف هوش مصنوعی دستگاهی که مانند انسان عمل میکند تعریف مناسبی نیست. برای مثال اگر گفته شود اتومبیل هوشمند خودرانی طراحی شده است که گاهی بر اثر نقص فنی تصادف میکند، به هیچ عنوان قابل قبول نیست و تقریباً هیچ خطایی پذیرفته نیست. اگر تمام اتومبیلهای موجود در سطح خیابان هوشمند و خودران باشند، میتوانند از تصمیم گیریهای یکدیگر مطلع باشند و بهترین تصمیم را در لحظه بگیرند. خوب است بدانیم قوانین راهنمایی و رانندگی با توجه به یک و نیم ثانیه زمان درک شرایط و ۱ ثانیه زمان عکس العمل برای راننده طراحی میشوند.
البته این اعداد با توجه به شرایط جسمی و روانی راننده تغییر میکند. اما این زمان برای کامپیوتر کمتر از کسری از ثانیه است. در نتیجه با استفاده از اتومبیلهای هوشمند آمار تصادفات کاهش مییابد. برای اینکه یک اتومبیل بتواند به صورت خودران حرکت کند لازم است همیشه پیرامون خود را با تحلیل صدا (بوق، آژیر، فریاد،…)، تصویر (اتومبیل، انسا ن، دوچرخه و علائم راهنمایی و رانندگی) و حسگرها (فاصله، شتاب، حرارت،…) رصد کند. تحلیل هوشمند تصاویر با هدف تشخیص اشیاء و فواصل آنها موضوع حوزۀ دیگری از هوش مصنوعی به نام بینایی کامپیوتر میباشند.
اتومبیل خودران به اتومبیلی گفته میشود که با درک پیرامون خود به صورت ایمن در مسیر حرکت کند. ممکن است انسان مقدار کمی دخالت در رانندگی آن نیز داشته باشد. جالب است بدانید شرکت مرسدس بنز در سال ۱۹۹۵ اتومبیل خودرانی طراحی کرد که میتوانست بین دو شهر آلمان مسافتی بیشتر از ۱۶۷۸ کیلومتر را رانندگی کند و تابلوهای راهنمایی و رانندگی را بخواند و تا سرعت ۱۸۵ کیلومتر در ساعت براند.
چالشی که در طراحی این اتومبیلها وجود دارد توانایی فهم دقیق اتومبیلها از اطراف و تشخیص جاده است. این اتومبیلها با توجه به تنوع و تعداد زیاد حسگری که دارند متوجه محیط میشوند و البته شرایط بد جوی مانند باران، برف و یا مه از چالشهای بزرگ طراحی هستند. درسال ۲۰۱۸ دانشمندان از دانشگاه ماساچوست اتومبیلی طراحی کردند که بدون اطلاع از نقشه میتواند جاده را تشخیص دهد و در آن رانندگی کند. امروزه شرکت تسلا یکی از شرکتهای شناخته شده در زمینۀ طراحی اتومبیلهای خودران است. همۀ اتومبیلهای جدید این شرکت قابلیت خودران دارند. آنها طوری طراحی شدهاند که در مسیرهای کوتاه و حتی طولانی نیازی به دخالت انسان ندارند. تنها کاری که لازم است بعد از سوار شدن اتومبیل انجام دهید، گفتن مقصد است. در صورتی که مقصد گفته نشود اتومبیل به صورت خودکار تقویم شما را بررسی میکند و شما را به قرار بعدی میبرد و چنانچه تا انتهای روز قرار دیگری نداشته باشید شما را به خانه برمیگرداند. هنگامی که به مقصد رسیدید کافی است از اتومبیل پیاده شوید. در این صورت اتومبیل شما به دنبال جای پارک میگردد و خودش را پارک میکند. ایلان ماسک (مدیر عامل شرکت تسلا) درباره آیندۀ اتومبیلهای خودران پیشبینی کرده تا سال ۲۰۲۷ تمام اتومبیلهای آمریکا خودران شده و دیگر نیازی نیست دست را در حالت ۱۰ و ۱۰ دقیقه روی فرمان بگذاریم. او میگوید بعید است که در ۱۰ سال آینده اتومبیلی ساخته شود که به صورت خودکار رانندگی نکند.