نگاهی به تبادلات فرهنگی و آموزشی آلمان با پرجمعیت‌ترین کشور اسلامی
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، در اولین سفر خود در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۲ به اندونزی اعلام کرده بود که این کشور می‌تواند مدلی برای اروپا باشد. مرکل در آن زمان، برای تایید اظهارات خود، نمونه‌های از موفقیت‌های اقتصادی اندونزی را مثال آورده بود. البته علت اصلی سفر صدراعظم آلمان به اندونزی تنها ستایش پیشرفت اقتصادی این کشور نبود. همه می‌دانند که اندونزی بزرگ‌ترین جمعیت مسلمان جهان را در خود جای داده است و از این لحاظ برای آلمان و سایر کشورهای اروپایی اهمیت زیادی دارد. آلمانی‌ها سال‌ها است که در حوزه آموزش و تحقیقات در اندونزی فعالیت می‌کنند. علاوه بر این‌ها، زبان آلمانی در میان شهروندان اندونزی از محبوبیت زیادی برخوردار است. در حال حاضر ۱۵۰ هزار شهروند اندونزی در حال یادگیری زبان آلمانی هستند و به همین دلیل موسسات گوته در این کشور راه‌اندازی شده‌اند. همچنین ژرمن‌ها در حوزه محیط زیست در اندونزی کار می‌کنند. در ادامه تلاش کرده‌ایم تا مهم‌ترین سازمان‌ها و انجمن‌های آلمانی فعال در اندونزی را معرفی کنیم.
آموزش و تحقیقات
اندونزی با در اختبار داشتن ۴۶۳۷ موسسه آموزشی دولتی و خصوصی، یکی از بزرگ‌ترین سیستم‌های آموزش عالی در جهان را دارد.در این میان، تنها ۴۱۸ دانشگاه به صورت دولتی اداره می‌شوند. بخش زیادی از این موسسات که به عنوان دانشگاه شناخته می‌شوند، زیر نظر وزارت آموزش، تحقیقات و فناوری اندونزی کار می‌کنند و تعداد دیگری از موسسات که به آموزش دینی می‌پردازند، زیر نظر وزارت ادیان به فعالیت می‌پردازند. این موسسات به بسیاری از دانشجویان برتر کشور بورسیه تحصیلی می‌دهند. براساس آمارهایی که منتشر شده است؛ از سال ۲۰۱۲، بیش از ۱۸ هزار بورسیه تحصیلی به دانشجویان و محققان برتر اندونزی اعطا شده است. دانشگاه ایرلانجا، دانشگاه کشاورزی بوگو و دانشگاه دیپونگورو از جمله بهترین دانشگاه‌های اندونزی به شمار می‌روند. در بسیاری از دانشگاه‌های اندونزی، به ویژه برای دانشجویان بین المللی، برنامه‌هایی به زبان انگلیسی وجود دارد. البته بیشتر دوره‌های انگلیسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌شوند. در حوزه تحقیقات نیز، اندونزی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی داشته است. چندین موسسه تحقیقاتی و نشریه پژوهشی در حال حاضر در این کشور فعالیت می‌کنند. با این وجود، هنوز هم این کشور تا رسیدن به شرایط ایده‌آل در حوزه آموزش و تحقیقات فاصله زیادی دارد. به همین دلیل است که بسیاری از دانشجویان و محققان اندونزیایی برای حضور در دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی آمریکا، استرالیا، انگلستان و آلمان اقدام می‌کنند. در این میان، آلمانی‌ها تلاش می‌کنند تا از طریق موسسه تبادلات آکادمیک، تعداد بیشتری از دانشجویان و محققان اندونزی را به سوی کشور خود جلب کنند. این موسسه هر ساله، فرصت‌های مطالعاتی و تحقیقاتی در آلمان را برای دانشجویان اندونزی منتشر می‌کند. در مقابل اگر ژرمن‌ها نیز بخواهند که در یکی از موسسات آموزشی و یا تحقیقاتی اندونزی به تحصیل و کار بپردازند، به آن‌ها کمک می‌کند.
اهمیت فعالیت موسسه مطالعات آسیا (گیگا)
یکی از اقدامات مهم دولت آلمان در آسیا، تاسیس موسسه مطالعات آسیا (گیگا) است. این موسسه به ابتکار مجلس فدرال آلمان و وزارت امور خارجه این کشور در سال ۱۹۵۶ تاسیس شد و از آن زمان، تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در کشورهای شرق آسیا و همچنین استرالیا را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. هرچند بخش عمده فعالیت‌های این موسسه به مطالعات در هند و چین برمی‌گردد، اما همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، این موسسه تحقیقات گسترده‌ای را در تمام کشورهای شرق آسیا از جمله اندونزی انجام می‌دهد. محققان موسسه مطالعات آسیا (گیگا) در تمام کشورهای این منطقه از جمله اندونزی حضور دارند و با دانشجویان، محققان، سیاست مداران و اعضای سازمان‌های محلی ارتباط مستقیم برقرار می‌کنند.
توسعه زبان آلمانی
همان‌طور که در ابتدا گفته شد؛ زبان آلمانی در اندونزی طرفداران زیادی دارد. به همین دلیل موسسه گوته در دو شهر جاکارتا و باندوگ، شعبه‌هایی را برای آموزش زبان آلمانی تاسیس کرده است. این مراکز، کلاس‌هایی برای آموزش زبان به بزرگسالان، جوانان و کودکان برگزار می‌کند. همچنین در این دو موسسه، امتحانات رسمی موسسه گوته برگزار می‌شود. علاوه بر این‌ها، موسسات گوته در اندونزی، طیف گسترده‌ای از رویدادهای فرهنگی را برای معرفی فرهنگ آلمانی ارائه می‌دهد. همچنین در این مراکز، اطلاعات گسترده‌ای درباره شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آلمان در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد.
فعالیت جامعه آلمان برای همکاری‌های بین‌المللی در جاکارتا
آلمانی‌ها علاوه بر توسعه آموزشی و تحقیقاتی در اندونزی، سازمان‌ها و بنیادهایی را نیز برای توسعه اجتماعی و فرهنگی راه‌اندازی کرده‌اند. یکی از قدیمی‌ترین سازمان‌های آلمانی که در حال حاضر در اندونزی فعالیت دارد، می‌توان به جامعه آلمان برای همکاری‌های بین‌المللی اشاره کرد. مسئولان این سازمان در سال ۱۹۷۵ دفتری را در شهر جاکارتا، پایتخت اندونزی تاسیس کردند. هدف این سازمان، کمک به ثبات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در اندونزی است. این موسسه در زمینه‌‌های آموزش حرفه‌ای، توسعه اقتصادی، حاکمیت قانون، بهره‌وری انرژی و حفاظت از محیط زیست در اندونزی فعالیت می‌کند.
حفاظت از محیط زیست و مبارزه با فساد
بنیاد هانس زایدل از دیگر نهادهای آلمانی به شمار می‌رود که در حال حاضر در اندونزی فعالیت می‌کند. این بنیاد که از سال ۱۹۹۳ فعالیت خود را در اندونزی آغاز کرده است، در راستای آموزش حفاظت از محیط زیست، مبارزه با فساد و کمک به تعلیم نیروهای پلیس قانون‌مدار در اندونزی قدم برمی‌دارد. دفتر بنیاد هانس زایدل در اندونزی، تیمی از متخصصان خبره را در اختیار دارد که برنامه‌ها و پروژه‌های خاص با همکاری سازمان‌ها و انجمن‌های محلی اجرا می‌کنند.
حل اختلافات قومی و فرهنگی
بنیاد کنراد آدناور نیز از نهادهای آلمانی است که در اندونزی تاسیس شده است. این بنیاد با هدف تقویت دموکراسی، ترویج حقوق بشر، حمایت از حاکمیت قانون و توسعه اقتصادی در جاکارتا شکل گرفت. علاوه بر این، اعضای این بنیاد در اندونزی تلاش می‌کنند تا اختلافات قومی و فرهنگی در این کشور را با کمک فعالان محلی حل کند.
برگزاری کارگاه‌های آموزشی
بنیاد فردریش نویمان نیز از دیگر سازمان‌های آلمانی است که از سال ۱۹۶۹ در جاکارتا فعالیت خود را آغاز کرده است. مسئولان این بنیاد با همکاری سازمان‌ها و انجمن‌های محلی، کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برگزار می‌کنند. برگزاری جلسات بحث و گفت‌وگو میان اندیشمندان و جوانان اندونزی نیز از دیگر فعایت‌های این سازمان است.
توانمندسازی زنان و حمایت از جوانان مستعد
از دیگر نهادهای مهم آلمانی که در حال حاضر در اندونزی فعالیت می‌کند، می‌توان به بنیاد فردریش ابرت اشاره کرد. این بنیاد در سال ۱۹۶۸ در جاکارتا فعالیت خود را آغاز کرد. بنیاد فردریش ابرت با هدف، توسعه شهری، تامین رفاه شهروندان، توانمندسازی زنان، حمایت از جوانان مستعد و تحکیم ساختارهای دموکراتیک در اندونزی شکل گرفته است. اعضای این بنیاد در جاکارتا تلاش می‌کنند تا با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های مختلف، در جهت اهداف خود قدم بردارند.
