استراتژی اتحادیه اروپا برای روابط فرهنگی بین المللی

مترجم: عبدالرضا آباي
برگرفته از از وب سايت هاي:
cultureinexternalrelations.eu
ec.europa.eu
به همراه نظرات كارشناسي

پيرو برنامه جامع مشترك فرهنگي بين المللي پارلمان اروپا و شوراي اروپايي مصوب 2016، ،شورای اتحادیه اروپا در نوامبر سال 2018 كليات برنامه هاي فرهنگي خود را منجمله براي سياست فرهنگي بين المللي براي سالهاي 2019-2022 به تصويب رساند. این طرح به عنوان یک ابزار استراتژیک برای تعیین اولویت ها و تعریف اقدامات مشخص در حوزه فناوری های دیجیتال، جهانی سازی و رشد تنوع اجتماعی در حوزه سیاست های فرهنگی است.
پنج اولویت سیاست گذاری فرهنگی اروپا كه توسط 17 اقدام مشخص طی یک دوره چهار ساله(2019-2022 ) در حوزه داخلي و خارجي انجام خواهد شد به شرح ذيل است:

1)حفاظت از ميراث فرهنگي
2)همزيستي، بهداشت وسلامت
3)حمايت از هنرمندان و توليدات محتواي آنها
4)برابري جنسيتي
5)روابط فرهنگي بين المللي
در بخش روابط فرهنگي بين الملل، تقويت فرهنگ به عنوان يك عنصر كليدي براي روابط خارجي و نقش حياتي آن در رشد اقتصاد و جامعه و اثرات مثبت فرهنگ براي رفع چالش های جهانی، مهم تلقي گرديده است. استراتژیک گام به گام در رویکرد به روابط فرهنگی بین المللی و  داشتن دیدگاه از پایین به بالا و هماهنگي با کشورهای عضو و شوراي اروپا و همكاري با يونسكو و ترویج گفتگو بین فرهنگی از ديگر سياستهاي اتحاديه اروپا براي فرهنگ در سطح بين الملل است.

اتحادیه اروپا پيرو پیمان نامه عملکرد اين اتحاديه، متعهد است تا در روابط بین الملل خود، فرهنگ را ترويج و به تنوع فرهنگي در داخل و خارج اتحاديه احترام بگذارد.کنوانسیون یونسکو در سال 2005 برای حمایت و ارتقاء تنوع فرهنگی اصلی ترین قانون در این زمینه است و اتحادیه اروپا عضوی از آن است.از سال 2007 تا كنون ترویج فرهنگ، به عنوان یک عنصركليدي در روابط بین الملل اتحادیه اروپا به شمار رفته است، در همين سال،گروهي از سياستمداران خواستار دستیابی به یک رویکرد استراتژیک و منسجم تر برای فرهنگ در روابط خارجی اين اتحاديه شدند.اين گروه، كشور چين را به عنوان يك نمونه براي همكاري هاي فرهنگي خود انتخاب كردند كه  منجر به تهيه گزارش فرهنگي در زمينه سطح روابط بين المللي تا سال 2012 شد. در مقياس بزرگتر نيز با انتخاب 54 كشور و با حمایت مؤسسات و سازمان های فرهنگی در اين كشورها  براي  سال هاي 2013 و 2014 اطلاعات فرهنگ  در سطح بين المللي خود را به بوته آزمايش قرار دادند كه این منجر  به جمع آوري اطلاعاتي از اين كشور ها گرديد که رویکردها، استراتژی ها و دیدگاه های مربوط به نقش فرهنگ در روابط بین الملل اين اتحاديه را تشریح می کند و در مورد چگونگی توسعه یک رویکرد استراتژیک تر برای فرهنگ در سطح اتحادیه اروپا راهكار ارائه مي دهد.
کمیسیون اروپا و نماینده عالی اتحادیه در امور خارجه و سیاست های امنیتی با تکیه بر نتایج تحقيقات فوق، در 8 ژوئن 2016 یک برنامه مشترک به نام” استراتژی اتحادیه اروپا برای روابط فرهنگی بین المللی” به تصویب رساندند كه به تفصيل در ذيل بدان اشاره شده است.

برنامه مشترك پارلمان اروپا و شوراي اروپايي براي روابط فرهنگی بین المللی، مصوب سال 2016:
هشتم ژوئن سال 2016، اتحادیه اروپا برنامه اي را برای توسعه استراتژی فرهنگي آن اتحاديه در حيطه روابط بین الملل به تصويب رساند.هدف از آن، ايجاد روابط فرهنگی بين المللي با مرکزيت روابط دیپلماتیک اتحادیه اروپا با ديگرکشورهای جهان بود، این فقط بخشی از اولویت ها برای تبدیل اتحادیه اروپا به یک بازیگر قدرتمند جهانی است كه سه هدف اصلی آن؛ استفاده از پتانسیل فرهنگ جهت توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی، ترویج صلح و مبارزه با رادیکاليزم از طریق گفتگوهاي بین فرهنگی و در نهايت تقویت همکاری هاي بين المللي در زمينه میراث فرهنگی مي باشد.استقرار 139نمایندگي فرهنگي اروپا  در سراسر جهان در ایجاد همکاری و مشارکت با سازمان های فرهنگي، بستر مناسبي براي دیپلماسی فرهنگی اتحادیه اروپا برای ارائه مشاوره در خصوص سیاست فرهنگی خارجی و تسهیل آن، و تدوین برنامه های آموزشی بوجود آورده است. اين اتحاديه در سال هاي بين 2013-2014  با صرف بودجه اي بالغ بر پانصد هزار يورو، کنسرسیومی از موسسات و سازمانهای فرهنگی به سرپرستی موسسه فرهنگي گوته، در54 كشور، از قبيل؛ الجزایر، ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، مصر، گرجستان، اسرائیل، اردن، لبنان، لیبی، مولداوی، مراکش، فلسطین، سوریه، تونس، اوکراین و ده شریک استراتژیک اتحادیه اروپا شامل: برزیل، کاناد، چین، هند، ژاپن، مکزیک، روسیه، آفریقای جنوبی، کره جنوبی و ایالات متحده آمریکا، سياست خارجي فرهنگي خود را اعمال كردند كه گزارش عملكرد هر يك از كشورها به صورت مجزا در آرشيو آن اتحاديه موجود است.

تنوع فرهنگی، بخشی جدایی ناپذیر از ارزش های اتحادیه اروپا محسوب مي شود. اين اتحاديه به شدت به ارتقاء نظم جهانی مبتنی بر صلح، حاکمیت قانون، آزادی بیان، درک متقابل و احترام به حقوق اساسی متعهد است. بر این اساس، ارتقاء تنوع از طریق روابط فرهنگی بین المللی بخش مهمی از نقش اتحادیه اروپا به عنوان یک بازیگر جهانی است. تعهد به ارتقاء “روابط فرهنگی بین المللی”، از طریق پشتیبانی و حمايت، در واقع كمكی است كه  اين اتحاديه به كشورهای ديگر ارائه می دهد، و از ارتقاء و پيشرفت و فرهنگهای متنوع كشورهای عضو اتحادیه اروپا از طریق “دیپلماسی فرهنگی” حمایت می كند. اين اتحاديه به عنوان شریک اصلی سازمان ملل متحد، برای حفظ میراث فرهنگی جهان با یونسکو  نيز همکاری هاي نزديكي دارد.
اتحادیه اروپا  پتانسيالهاي زياد فرهنگي براي ارائه به جامعه جهاني دارد: تنوع فرهنگی، خلق آثار هنری با کیفیت بالا و یک صنعت خلاق و چالاك و قدرتمند از آنجمله اند كه  به نظر می رسد از افزایش مبادلات با سایر نقاط جهان سود زیادی عايد اين اتحاديه مي كند. مي توان گفت، تجارت اندوخته اتحادیه اروپا در زمينه  تنوع و تکثرگرایی، آن را به یک سرمایه قابل  ملاحظه برای ترویج سیاست های فرهنگی به عنوان محرک های صلح و توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشورهای ديگر تبديل كرده است. این ارتباطات مشترک، سهم اتحادیه را در روابط بین الملل در زمينه فرهنگی بین المللی را مشخص       می کند و راه هایی برای توسعه روابط فرهنگی بین المللی اين اتحاديه به منظور پیشبرد اهداف آن برای ارتقاء صلح و ثبات بین المللی، حفاظت از تنوع فرهنگي و برانگيختن امور و رشد و توسعه ارائه مي دهد.
در سال 2007 ، كميسیون اروپا برنامه اي براي ارتقاء فرهنگ در روابط بین المللی اين  اتحادیه ارائه داد. از آن زمان ، لازم الاجرا شدن پیمان لیسبون و تأسیس سرویس اقدام خارجی اروپا ([1]EEAS) معماری جدیدي ایجاد  كرد که می تواند سهم اتحادیه اروپا را در روابط فرهنگی بین المللی دوچندان كند. در سال های اخیر، کشورهای عضو اين اتحاديه، پارلمان اروپا و نمایندگان جوامع مدنی خواستار هماهنگی بیشتر اتحادیه در زمینه روابط بین المللی فرهنگی بوده اند. در نوامبر 2015، این شورا از کمیسیون و نماینده گان عالی کشورهاي عضو خواست تا یک رویکرد استراتژیک مناسب برای روابط فرهنگ بين المللي تهیه کنند.

به عنوان یک عضو کنوانسیون یونسکو، در سال 2005 در خصوص حمایت و ارتقاء تنوع فرهنگی، اتحادیه اروپا متعهد است که به عنوان بخشی از روابط فرهنگی بین المللی، خود به ارتقا تنوع فرهنگی اقدام كند كه هدف آن، ترویج ارزشهای اساسی اتحادیه اروپا، مانند حقوق بشر، برابری جنسیتی، دموکراسی، آزادی بیان و حاکمیت قانون و همچنین تنوع فرهنگی و زبانی است. پرداختن به چالش های مهم جهانی مانند پیشگیری و حل مناقشات، موضوع پناهندگان، مقابله با افراط گرایی خشونت آمیز و محافظت از میراث فرهنگی از ديگر اهداف اين اتحاديه است. اتحادیه اروپا با ابلاغیه سال 2014 درباره میراث فرهنگی، مجدداً بر تعهد خود برای حمایت از میراث فرهنگی، با همکاری سازمانهایی مانند شورای اروپا و یونسکو تأکید کرد. این کار با توجه به تخریب میراث فرهنگی در مناطق درگیری مانند عراق، سوریه و افغانستان همچنان براي  خود اين اتحاديه ضروری و مهم به نظر مي رسد.
مبادلات فرهنگی همچنین می تواند منافع اقتصادی به همراه آورد. تجارت جهانی در محصولات خلاق بین سالهای 2004 و 2013 بیش از دو برابر شده است. امروزه فرهنگ یک عنصر اصلی در اقتصاد به شمار مي آيد  كه نشات گرفته از خلاقیت، نوآوری و دسترسی به دانش روز است. صنایع فرهنگی و خلاق حدود 3٪ از تولید ناخالص جهانی و  میلیون ها شغل را درگير خود كرده است. در كشورهاي درحال توسعه نيز بخشهاي فعال در زمينه فرهنگ جهت ارتقاي با ثبات و رشد اقتصادي گسترده كمك خوبي مي تواند بكند. تنها در اتحادیه اروپا، این صنایع بیش از 7 میلیون شغل را پوشش داده است. بنابراین، فرهنگ می تواند به ایجاد اشتغال و رقابت در داخل اتحادیه اروپا و خارج از مرزهای آن کمک شاياني بكند  كه  این در برنامه 2030 سازمان ملل متحد برای توسعه پایدار كشورها به همين منظور ديده شده است، در اين برنامه با تاكيد بر فرهنگ، از جمله میراث فرهنگی جهان و صنایع خلاق، نقش مهمی را در دستیابی به توسعه فراگیر و پایدار ارائه داده است. بنابراین، فرهنگ یکی از عوامل مهمی است که به عنوان بخشی از همکاری های توسعه اتحادیه اروپا ترویج می شود.

روابط فرهنگی اروپا با سایر کشورها در حال حاضر از سطح خوبي برخوردار مي باشد. کشورهای عضو، روابط فرهنگی و بین المللی گسترده و دیرینه ای دارند و اروپا به دلیل سنت ها و پيوندهاي فرهنگی بين المللي طولاني، در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفه است. در راستای درخواست های شورا و پارلمان اتحاديه اروپا، اقدام هماهنگ اين اتحاديه، بر اساس اصل”مکمل هوشمندانه”، می تواند با ایجاد هم افزایی، هماهنگي در منابع موجود، تسهیل در همکاری ها و فراهم آوردن مبادلات و اقدامات فرهنگی، در تقویت این روابط کمک کند.اقدامات اتحادیه اروپا را در زمینه روابط فرهنگی بین المللی

(الف) ترویج تنوع فرهنگی و احترام به حقوق بشر
اتحادیه اروپا قاطعانه متعهد به تقویت تنوع فرهنگی است که فقط در صورت تضمین مسايل مربوط به حقوق بشر و آزادیهای اساسی، موجب پيشرفت آن مي گردد. این حقوق اساسی پایه های اصلي دموکراسی، حاکمیت قانون، صلح و ثبات، توسعه پایدار و مشارکت در امور عمومی را تشکیل می دهد. در همین راستا، و مطابق با تعهدات  اتحاديه اروپا و قوانین بین المللی، اتحادیه اروپا متعهد است که یک رویکرد مداراآميز و کثرت گرا را در روابط فرهنگی بین المللی ترویج کند.

 (ب) احترام متقابل و گفتگوی هاي بین فرهنگی
برای تحقق کامل نقش واسط بالقوه فرهنگ در روابط بین الملل اتحاديه اروپا ، لازم است که فراتر از طرح تنوع فرهنگ های اروپایی با هدف ایجاد روحیه جدید گفتگو، آموزش و یادگیری متقابل، ایجاد ظرفیت های مشترک و همبستگی جهانی در اين زمينه اقدام نمود. داشتن روابط فرهنگی باید تفاوتهای منطقه ای و حساسیت های منطقه اي را در نظر بگیرد و متناسب با فرهنگ هاي گوناگون عمل كند. از آنجا که مردم غالباً با استفاده از ابزارهای دیجیتال با يكديگر در ارتباطند ، باید ارتباط فيزيكي بین مردم نيز ترويج شود که تحت شرایط احترام و برابری و با روحیه مشارکت صورت بگیرد. بنابراین،یادگیری متقابل و داشتن حس اشتراك باید زیربنای روابط فرهنگی بین المللی اتحادیه اروپا باشد.

(ج) احترام به اصل مكمل بودن و كمك به ديگران
استراتژی اتحادیه اروپا برای روابط بین المللی فرهنگی در زمره صلاحیت اين اتحاديه مي باشد. مطابق ماده 6 پیمان عملکرد اتحادیه اروپا (TFEU)[2] ، اتحادیه در حوزه فرهنگ صلاحیت دارد اقدامات لازم را برای حمایت، هماهنگی یا تکمیل اقدامات کشورهای عضو انجام دهد. ماده 167پيمان نامه اظهار       می دارد که کشورهای عضو، همکاری هاي لازم را با کشورهای ثالث و سازمانهای بین المللی صالح در حوزه فرهنگ را داشته باشند. علاوه بر این، طبق همين ماده، اتحادیه در اقدامات خود تحت سایر مفاد معاهدات، جنبه های فرهنگی را در نظر می گیرد. اتحادیه اروپا هنگامی می تواند مؤثر واقع شود که در سطح ملی، منطقه ای یا  بين المللي اقداماتي انجام دهد. نتيجه گيري هاي اخير شورا در مورد فرهنگ در روابط خارجي اتحاديه اروپا نشان مي دهد كه نياز به هماهنگي بهتر، تلاشها براي يك رويكرد استراتژيك اروپايي  امكان پذير مي سازد، بر این اساس، اين اتحاديه می تواند با تشویق هم افزایی بین همکاری مؤسسات فرهنگی ملی و بنیادها، و همچنین بنگاه های خصوصی و دولتی در سراسر جهان، اقدام كند.

 (د) تشويق و ترغيب به رويكرد متقابل به فرهنگ
فرهنگ فقط مربوط به هنر یا ادبیات نیست، این برنامه شامل طیف گسترده ای از سیاست ها و فعالیت ها، از گفتگوی بین فرهنگی تا گردشگری، از آموزش و تحقیقات گرفته تا صنایع خلاق، از حمایت از میراث فرهنگي گرفته تا ترویج صنایع خلاق و فن آوری های جدید و از هنر سازی تا همکاری های توسعه را در بر مي گيرد. بنابراین استراتژی پیشنهادی اين اتحاديه، فرصتهایی را برای ترویج فرهنگ در سیاستهای خارجی اتحادیه اروپا ايجاد مي كند. فرهنگ همچنین یکی از عناصر اصلی توسعه پایدار است، زیرا بخش خلاق می تواند صلح، رشد و آزادی بیان را بوجود بياورد.  

ه)  ترويج فرهنگ از طريق چارچوب  و قوانين موجود
برای اطمینان از انسجام سیاسي و جلوگیری از تکثرگرايي، موثرترین روش برای ترویج فرهنگ در روابط خارجی اتحادیه اروپا استفاده از چارچوب های همکاری موجود و تأمین ابزارهای مالی است. اتحادیه اروپا چهارچوبهای متناسب، برای همکاری های موضوعی و جغرافیایی، به همراه ابزارهای تأمین مالی به شرح ذيل در نظر گرفته است:

ابزارها:مشارکت (PI)[3]: یکی از اهداف آن ارتقاء درک و فهم گسترده اتحادیه از طریق دیپلماسی عمومی، ارتباطات مردمي، همکاری در امور آموزشی و دانشگاهی، همکاری با اندیشکده ها و فعالیتهای توسعه اي برای ارتقاء ارزشها ي اين اتحاديه است.  دموکراسی و حقوق بشر (EIDHR)[4]: این گزينه به توسعه و تحکیم دموکراسی، حاکمیت قانون و احترام به حقوق بشر و آزادیهای اساسی كمك می کند. یکی از اهداف این ابزار ترویج آزادی عقیده  و آزادي هاي سیاسی، هنری و فرهنگی است.برنامه جهانی کالاها و چالش های عمومی تحت برنامه همکاری توسعه (DCI)[5]. هدف از مؤلفه توسعه انسانی، ارتقاء تنوع فرهنگی و احترام به عزت برابر براي همه فرهنگ ها است. همچنین این امر سهم صنایع فرهنگی را در رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه، سازمان های مدنی بيشتر مي كند.کمک به ثبات و صلح (IcSP)[6]: از اين ابزار مي توان با هدف ترویج پیشگیری از درگیری، نحوه  پاسخگويي به بحران ها، ایجاد صلح به منظور مقابله با تهدیدات جهانی و فرامنطقه ای استفاده نمود.نوآوري در برنامه ها: ترویج میراث فرهنگی اروپا و تقویت رقابت بخشهای فرهنگی و خلاق و همکاری دو جانبه یا چند جانبه با کشورهای ثالث، راه را براي ايجاد محيط پويا و خلاقانه باز نگه مي دارد. سیاست توسعه اي: كشور هاي حوزه بالكان[7] و كشورترکیه از اهمیت ویژه ای در سیاست های خارجی اتحادیه اروپا برخوردارند. سیاست های اتحادیه اروپا در زمینه فرهنگ  به گونه اي  است كه تمامي كشورها باید طبق فصل 26 قوانين آموزش و فرهنگ، آن را اجرا کنند. در این زمینه، كشورها تحت حمایت ابزار (IPA)[8] پشتیبانی می شوند. اتحادیه اروپا مدتها است که از پروژه های فرهنگی در بالکان و همچنين گفتگوی هاي بین فرهنگی و توسعه اقتصادی و اجتماعی حمايت مي كند. در چارچوب “فرآیند لیوبلیانا[9]  يك و دو”، اقدامی که مشترکاً توسط کمیسیون اروپا و شورای اروپا انجام شده است، منابع سرمايه گذاري قابل توجهی را برای احیای میراث فرهنگی در جنوب شرقی اروپا  جذب كرده است. سازمان های فرهنگی در داخل  اين كشورها از مزاياي ظرفيت كشور هاي اتحاديه اروپا  با مشارکت در برنامه های فرهنگي به نفع خود بهره مي برند. كشور هاي غرب بالكان و همچنين تركيه در حال حاضر با چالش های جدیدی  مثل مهاجران روبرو هستند كه گفتگوی بین فرهنگی می تواند تا حدودي باعث  حل مشكل آنان شود. اتحاديه باید همکاری نزدیکی با اين كشورها داشته باشد تا بتواند از میراث فرهنگی آنها حمایت کند، صنایع فرهنگی و خلاقانه آنها را ارتقا بخشد و مشارکت آنها را در برنامه های فرهنگی موجود تقویت کند.حمايت از كشور هاي همسایه اروپا: موسسه ENP[10] با 16 كشور از همسایگان شرقی و جنوبی اروپا روابط اتحادیه اروپا را مديريت مي كند. یک رویکرد دو جانبه ي متمایز برای هر کشور شریک با همکاری های منطقه ای در مدیترانه جنوبی و  شركاي شرقي در حال اجراست. تمایز هاي سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و موضوع مالکیت هاي معنوي، عناصر اصلی برنامه جدید ENP هستند. گفتگوهای سیاسی در زمینه هایی مانند آموزش، اشتغال جوانان، فرهنگ و خلاقیت، تحقیق و نوآوری، محصولات صوتی و تصویری، برنامه هایي هستند كه  از چنين  ظرفیت سازی پشتیبانی می کند. توسعه همکاری ها: ابزار همکاری توسعه (DCI)[11] با هدف کاهش فقر و ترویج توسعه پایدار اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی و همچنین ترویج دموکراسی، حاکمیت قانون، و احترام به حقوق بشر فعاليت دارد. این ابزار از دو مؤلفه تشكيل شده است؛ 1) برنامه های جغرافیایی در حمایت از همکاری 47 کشور در حال توسعه در آمریکای لاتین، آسیای جنوبی و شمال و جنوب شرقی آسیا، آسیای میانه، خاورمیانه و آفریقای جنوبی2) برنامه پان آفریقا[12] برای حمایت از مشارکت استراتژیک بین اتحادیه اروپا و آفریقا. توافقنامه مشاركت كتونو[13] كه در ژوئن سال 2000 منعقد شد چارچوبی بیست ساله برای اتحادیه اروپا با كشورهای آفریقایی، كشور هاي حوزه كارائیب و اقیانوس آرام (ACP)[14] فراهم كرده است. براساس این توافق نامه، صندوق توسعه اروپا (EDF)[15] از برنامه های فرهنگی مانند صنایع خلاق و بطور خاص، توسعه ساختار سینمای کشورهای ACP و صنایع شنیداری و دیداری که توسط دبیرخانه گروه کشورهای ACP مدیریت و اجرا می شود تامين مالي به ميزان 14 ميليون يورو نمود. علاوه بر آن، 30 میلیون یورو  نيز براي تقویت صنایع فرهنگی پایدار در مبارزه با فقر به اين كشور ها کمک کرده است و در ادامه روند كمك اين اتحاديه به كشور هاي عضوACP تا سال 2020 نيز مبلغ 40 ميليون يورو كمك مالي خواهد نمود. این کمیسیون در حال حاضر چارچوبی را که حاکم بر روابط با کشورهای ACP پس از انقضای توافق نامه مشارکت کوتونو است، در دست بررسی دارد. كه مقدمات لازم برای توافق نامه اصلاحي  آن در دست اقدام است.پیشبرد همکاری هاي فرهنگی با کشورهای دوست

به عنوان بخشی از استراتژی پیشنهادی اتحادیه اروپا برای روابط بین الملل فرهنگی، کمیسیون اروپا سه جریان کاری زیر را برای پیشبرد روابط فرهنگی بین المللی با کشورهای شریک ديده است:
1)حمایت از توسعه سیاستهای فرهنگی
کنوانسیون یونسکو در مورد حمایت و ارتقاء تنوع فرهنگی در سال 2005 ، بر لزوم فرهنگ به عنوان یک عنصر استراتژیک در سیاست های توسعه ملی و بین المللی و همچنین همکاری های بین المللی تأکید دارد. احترام به تنوع فرهنگی و آزادی بیان، پشتیبانی مهمی از فرآیندهای دموکراتیک سازی و توسعه اقتصادی – اجتماعی فراهم می کند. بر این اساس، اتحادیه اروپا باید به کشورهای همکار کمک کند كه فرهنگ را در سیاست های ملی لحاظ نمايند. اتحادیه اروپا برای پیشبرد تصویب و اجرای کنوانسیون یونسکو 2005 با تعمیق گفتگوهای سیاسی با کشورهای همکار و تقویت سیستم های حاکمیتی تلاش می کند.به اشتراک گذاشتن تجربه با کشورهای غرب بالكان و تركيه و همسایگان: اتحادیه اروپا از ساختارهای دو جانبه یا چند جانبه موجود برای گفتگو استفاده خواهد کرد تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارد، از جمله اين ابتکارات تعيين پایتخت های فرهنگی بين كشورهاست. كميسیون سعي مي كند تا از ابزارهایی مانند TAIEX[16] و مشاركت نزديك كشورها به صورت جفت كشوري در حوزه فرهنگ استفاده كند.تقویت سیاست های فرهنگی: طرح Med Culture  با بودجه 17 ميليون يورويي از سال 2014 تا پايان سال 2018 براي حمايت از كشور هاي جنوب مديترانه[17] در توسعه فعاليتهاي فرهنگي مانند حمايت از ساخت فيلم هاي مربوط به اين منطقه اجرا گرديد.

2)تقویت صنایع فرهنگی و خلاق
صنایع فرهنگی و خلاق به عنوان بخش اقتصادی پویا باعث ايجاد شغل و اغلب رشد هوشمندانه، پایدار و فراگیر مي شود. سرمایه گذاری در پروژه های فرهنگی به رقابت، جذابیت و انسجام اجتماعی شهرها و مناطق کمک می کند. بیش از 70 منطقه اتحادیه اروپا  به عنوان هاب صنعت و فرهنگ خلاق در اولویت استراتژی های تخصصی هوشمند سازی انتخاب شده اند و این صنایع را محرک رشد منطقه ای و مشاغل مي دانند.
شاخص های پيشرفت فرهنگ در یونسکو (CDIS[18]) براي کشورهای در حال توسعه، نشان می دهد که فرهنگ 5/1٪ – 5/5٪ از تولید ناخالص داخلی را در کشورهایی با درآمد پايين و متوسط  تشكيل     مي دهد كه منعکس کننده تفاوت در سیاست  برنامه ريزي و همچنين سطح مشارکت اجتماعی و آموزشي و  ميزان آزادی بیان در دولتهاست. به عنوان مثال، در بورکینا فاسو بیش از 000/170 نفر (تقریبا 2٪ از جمعیت فعال) شغلهايي مرتبط با فرهنگ دارند. هر کشوری نقاط قوت خود را دارد: از صنعت سینمای نیجریه گرفته تا موسیقی در کارائیب و گردشگری فرهنگی در خاورمیانه. برای حمایت از پیشرفت بیشتر كشورها در زمينه فرهنگي، اتحادیه اروپا می تواند تجربه هاي خود را با چارچوبي مشخص به اشتراك بگذارد.افزایش درآمدهای اقتصادی از صنایع خلاق: در  طر ح هايEDF وACP از سهم صنایع فرهنگی در توسعه اقتصادی کشورهای ACP با رقم حدود 40 ميليون يورو براي سالهاي 2014 تا 2020  پشتیبانی مي كند.مراكز و زير مجموعه هاي آن در زمينه صنايع خلاق: در صنایع فرهنگی جهانی، همکاری مشترک زمينه ساز پيشرفت است. بازیگران فرهنگی اروپایی و سایر كشورها باید روشهای جدیدی برای رشد و جلب مخاطبان جهانی پیدا کنند.اين مراکز و زيرمجموعه هاي آن شامل موارد زير مي باشند:بنیاد آسیا- اروپا با حمایت مالی اتحادیه اروپا و  حمايتهاي فرهنگي از مراکز فرهنگی و خلاق آسیا-اروپا تحت برنامه “شبکه های خلاق” پشتیبانی می شود.دریای مدیترانه جنوبی: اتحادیه اروپا از پروژه هاي توسعه در صنایع فرهنگی و خلاق زيرمجوعه هاي اين كشورها با همكاري [19]UNIDOبراي سالهاي 2013 تا 2017  حمایت كرده است.در سال 2016، اتحادیه اروپا عملیاتی را تحت  عنوان برنامه  شبكه مراكز خلاق برای توسعه همه كشورهای شركت كننده از جمله صربستان، مولداوی، ترکیه، گرجستان و اوکراین، آغاز كرده است.از سال 2016 ، یک پروژه آزمایشی آغاز گرديده كه براي حمايت از شبکه سازی بین کارآفرینان جوان خلاق و فرهنگی از اتحادیه اروپا و کشورهای ثالث پشتیبانی می کند. این پلتفرم شامل خدماتی از قبیل مربیگری، فعالیت های یادگیری برابر،  برگزاري همایش ها، بازدیدهاي مطالعاتي و برگزاري جلسات با سرمایه گذاران بالقوه در سراسر جهان است.کارآفرینی و توسعه مهارت: بنیاد آموزش اروپا به کار خود در زمینه توسعه مهارت برای صنایع فرهنگی و خلاق ادامه خواهد داد. برنامه ACP Cultures با هدف ایجاد ظرفیت های متخصصان بخش فرهنگ در کشورهای ACP ايجاد شده است. اتحادیه اروپا با هدف حمایت از آموزش حرفه ای خلاق، تقویت بازار کالاها و خدمات فرهنگی، تشویق نوآوری و حرفه های جدید در فن آوری های نوین را  در برنامه خود قرارداده است.پشتیبانی از شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی ([20]SMEs): به عنوان مثال، به عنوان بخشی از برنامه های Gateway که در سال 2016 راه اندازی شد، کمیسیون می تواند از طریق SME  از برنامه هاي خلاق در کره جنوبی و آسیای جنوب شرقی پشتیبانی کند.چارچوب های همکاری مشترک منطقه اي: نمونه های مختلفی وجود دارد که چگونه فرهنگ می تواند مناطق مختلفي را بهم متصل کند، به گردشگری پایدار کمک کند، محیط زیست را حفظ کند و کارآیی انرژی را ارتقا بخشد. تمام اين استراتژی ها، فرهنگ را به عنوان سرمایه گذاری برای رشد و ايجاد شغل و به عنوان ستونی براي فعالیت های اقتصادی تحت لواي همكاري هاي اتحاديه اروپا در نظر می گیرند.

3)حمایت از نقش مقامات محلی در کشورهای دوست و همكار
بنا بر گزارش سال2015 در خصوص پایتخت های فرهنگ اروپا  حاكي از آن است كه اين شهر ها از نظر فرهنگي و انسجام اجتماعی و سرمايه گذاري فرهنگي و اقتصادي رشد قابل توجهي داشته اند. مرکز تحقیقات کمیسیون اروپا در حال ایجاد ابزاری برای نظارت بر فعاليتهاي فرهنگی در سطح اينگونه شهرهايي است که از سرمایه گذاری های هدفمند حمايت مي كند. طبق تحقيقاتي كه با تازگي انجام شده است نشان مي دهد كه علاوه بر پويايي فرهنگ در اين شهر ها،  كمك خوبي نيز به  ویژه در مناطق روستایی  براي افزايش مهارت هنر هاي سنتي اين مناطق و كمك به كاهش فقر داشته است.
رویکرد اتحادیه اروپا برای توسعه پایدار شهری به رسمیت شناختن نقش فرهنگ و در دسترس بودن فضای عمومی برای همه شهروندان است. به عنوان مثال، در کشورهای آمریکای لاتین، اتحادیه اروپا ترويج برنامه های صوتی و تصویری را برای مقابله با مسائل اجتماعی ناشی از نابرابری در مناطق شهری ارتقا داده است. همچنين در آفریقا نشان داده است که چگونه هنر و معماری می توانند  باعث توسعه شهری شوند.مشارکت های نوآورانه: این هدف كه ذيل برنامه ([21]DCI) روی کشورهای کم توسعه یافته در زمینه های دموکراسي و یا کشورهایی که حقوق فرهنگی در آن تهدید می شود، تمرکز ویژه ای دارد. پروژه چند ساله دیگر برای آمریکای لاتین با هدف توسعه نقش فرهنگ و هنر در حمایت از انسجام اجتماعی در شهرهای آمریکای لاتین انجام شده است. این پروژه مبادلات و اقدامات مشترک بین اتحادیه اروپا و آمریکای لاتین را برای یکپارچه سازی بهتر سیاست ها ي فرهنگی در استراتژی های توسعه شهری، با تکیه بر پروژه های موفق حمایت می کند.حمايت از شهرها: كميسیون اروپا با كمك به نقش شهرها به عنوان قطب های نوآوری براي حل مشكلات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی و ايجاد فرصتهای بالقوه برای توسعه اين شهرها فعاليت خواهد كرد. این کمیسیون در نظر دارد برنامه های منطقه ای را با آمریکای لاتین به ویژه با انجمن کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای حوزه کارائیبCELAC)) آغاز کند و انسجام اجتماعی را از طریق فرهنگ و هنر در شهرهای بزرگ ترویج نمايد.به اشتراک گذاشتن مسايل پایتخت های فرهنگي: کمیسیون اروپا، تجارب پایتخت های فرهنگي اين حوزه را با کشورهای دوست به اشتراك مي گذارد و از این طریق از پيشرفتهاي محلی و منطقه ای حمایت و پشتيباني می کند.راهبردها در شهرهای تاریخی: اتحادیه اروپا با تأمین اعتبار برنامه همسایگی اروپا ([22]ENI)، از شهرداری ها در تهیه استراتژیهای شهری برای احیای شهرهای تاریخی حمایت می کند.

 ترویج فرهنگ و گفتگو بین فرهنگی برای روابط صلح آمیز بین جوامع
گفتگوی بین فرهنگی، از جمله گفتگوی بین دینی، می تواند به پیشرفت در ایجاد جوامع عادلانه، صلح آمیز و فراگیر کمک کند که به تنوع فرهنگی و احترام به حقوق بشر ارزش قائل باشند. با ایجاد زمینه مشترک و محیط مساعد برای تبادل بیشتر، گفت و گو بین فرهنگی می تواند تنش ها را مهار کند، از تشدید بحران ها جلوگیری کند، آشتی ملی را ترویج کند و راه هاي جدید را برای مقابله با رادیکاليزم ترغیب کند. در این بخش به تشریح اينكه چگونگه اتحادیه اروپا می تواند مستقیماً گفتگوی بین فرهنگی را از طریق پروژه های همکاری بین المللی فرهنگی، تبادلات  مردمي، گفتگو هاي اجتماعی و ایجاد صلح ترویج كند مي پردازيم:

1)حمایت از همکاری هاي فرهنگي
همکاری، گفتگو و تحرک در بین گردانندگان فرهنگی و هنرمندان، جنبه های اصلی گفتگوی بین فرهنگی را تشکیل می دهند. انتشار آثار هنری و تولیدات فرهنگی بین کشورها ایده های جدید را گسترش می دهد، روابط مستقیمی و غیرمستقیم برقرار می کند و باعث نوآوری می گردد. تقویت همکاری فرهنگی با شرکای اتحادیه اروپا می تواند به باز کردن “فضای فرهنگی اروپا” برای بازیگران و مخاطبان فرهنگی جدید کمک کند.
تشویق به مشارکت در اروپاي خلاق: کمیسیون همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا را ترغیب می کند تا به برنامه اروپا خلاق بپیوندند (جورجیا، مولداوی و اوکراین در حال حاضر مشارکت می کنند). اروپاي خلاق به گرداندگان فرهنگی و خلاق از کشورهای ENP امکان می دهد تا با همتایان سراسر اروپا همکاری کنند و به بودجه پروژه های همکاری دسترسی پیدا کنند.ارتقاء فرهنگ در شركاي شرقی: به دنبال موفقیت برنامه اول که از سال 2011-2015 اجرا شد، برنامه فرهنگ شركاي شرقی (با مشارکت ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، گرجستان، مولداوی و اوکراین) مهارت ها و ظرفیت های فرهنگی را در یک دوره سه ساله توسعه        می دهد. این تلاش برای حمایت از ابتکارات منطقه ای است که در آن فرهنگ به توسعه اقتصادی- اجتماعی ، حل اختلاف و گفتگو بین فرهنگی کمک می کند.حمايت از بنیاد آنالیند[23]: بنیاد آنالیند و شبکه آن از بیش از 4000 سازمان جامعه مدنی در 42 كشور از کشورهاي عضو اتحادیه گرفته تا كشور هاي مدیترانه جهت حمایت از سیاست اتحادیه اروپا و ابزارهای تبلیغاتی برای تبادل فرهنگی فعاليت دارد. اين بنياد، شبکه ای از سازمان های جوامع مدنی است که به منظور ترویج گفتگوی بین فرهنگی در منطقه مدیترانه اختصاص یافته است.

2)تقویت صلح از طریق گفتگوی بین فرهنگی
گفتگوی بین فرهنگی ابزاری مهم در جلوگیری از درگیری ها و ترویج آشتی و تفاهم متقابل در جوامع است. اتحادیه اروپا از همکاری عملی و گفتگوی بین فرهنگی در جوامع مختلف و همچنین از فرایندهای سازش بین اقوام و اقلیت ها پشتیبانی می کند. نمونه آن، گفتگو هاي موفقیت آمیز بوسنی و هرزگوین  كه به سمت فرايند يكپارچگي اتحادیه اروپا  پيش رفت و همچنين توافق های خوبي  كه از گفتگوی هاي بلگراد- پریستینا بدست آمد از آن جمله اند.ابزاری  براي ثبات و صلح ([24]IcSP) – اتحادیه اروپا حمایت خود را از گفتگوی بین فرهنگی در شرایط قبل و بعد از مناقشات خواهد کرد.گفتگوی بین فرهنگی جوانان: اتحادیه اروپا گفتگو بین فرهنگی را بین سازمانهای جوانان در اروپا و دیگر  ارگانها تسهیل می کند (از جمله از طریق برنامه هایی مانند كمك تحصيلي وارائه  بورسيه). به ویژه، مرحله دوم برنامه، اتحادیه اروپا برای تعمیق گفتگو بین رهبران جوان و نمایندگان جوامع مدنی و مقابله با افراط گرایی و خشونت، پشتیبانی خواهد کرد. اين برنامه هم اکنون در منطقه یورو-مدیترانه در حال گسترش است.آموزش برای ناظران انتخابات و اعزام کارمندان: برای اطمینان از آگاهی کامل از حساسیت های فرهنگی، دوره های آموزشی برگزار می شود.ارتقا حقوق فرهنگی: ارتقا و حفاظت از هویت محلی و حقوق بومی و همچنین نقش مدافعان حقوق فرهنگی در راستای میثاق هاي بین المللی و حقوق مردمان بومی طبق اعلامیه سازمان ملل متحد در مورد حقوق مردم بومی([25]UNDRIP) مواردي هستند كه در اين بند مي گنجد.

تقویت همکاری در زمينه هاي میراث فرهنگی
میراث فرهنگی جلوه ای مهم از تنوع فرهنگی است که باید از آن محافظت شود. احیا و ترویج میراث فرهنگی باعث جذب گردشگر و رشد اقتصادی می شود. همکاری در میراث فرهنگی نقش مهمی در روابط بین الملل و سیاست های توسعه ای دارد، همانگونه که در ابلاغيه کمیسیون اروپا،  شعار”به سمت یک رویکرد یکپارچه برای میراث فرهنگی اروپا” بیان شده است. با توجه به افزایش تقاضای جهانی برای به اشتراگ گذاري دانش خود با ديگران، فرصت هایی برای اقدام مشترک با کشورهای همکار وجود دارد تا بتوانند از طریق آموزش، توسعه مهارت و انتقال دانش، استراتژی های پایدار برای حفاظت از میراث را توسعه دهند. میراث فرهنگی شکننده است و غالباً در معرض خطر بلایای طبیعی است، ویرانی های انسانی مانند جنگ. غارت، گاه با انگیزه نفرت فرقه ای مواجه است. آثار باستانی غارت شده اغلب فروخته می شوند و درآمد حاصل از این معاملات می تواند برای حمایت از فعالیت های تروریستی استفاده شود، این میراث فرهنگی جهان را فقیر می کند. اتحادیه اروپا اقدامات محدود کننده ای را در قبال سوریه اتخاذ کرده و تحریم های سازمان ملل را علیه داعش و القاعده و همچنین رژیم تحریم های سازمان ملل برای عراق وضع کرده است، این موارد شامل ممنوعیت تجارت غیرقانونی در آثار باستانی و فرهنگی است.پروژه هاي تحقیقاتي در خصوص میراث فرهنگی: در افق2020 از طریق تحقيق و نوآوري در  طرح های چند ملیتی و پروژه هايي در زمينه  رشته هاي مختلف علمي، همچنین همكاري مقامات محلی و منطقه ای، تجار و جوامع مدنی برای حل مشكلات مسايل مربوط به میراث فرهنگی و همكاري در تغییرات آب و هوا  در كشور هاي اروپايي و  تشويق ديگر كشور ها در مشاركت  آنها  در خصوص حفاظت از ميراث فرهنگي از برنامه هايي هستند كه در دست اقدام مي باشد.مبارزه با قاچاق میراث فرهنگي: براساس نتایج یک مطالعه برای شناسایی حفره ها در قوانین، کمیسیون در حال برنامه ریزی پیشنهادی برای تنظیم واردات به اتحادیه اروپا برای کالاهای فرهنگی است. این کمیسیون برنامه بزرگتري نسبت به مبارزه تأمین مالی تروریسم از طریق قاچاق غیرقانونی کالاهای فرهنگی ترتيب خواهد داد. اقدامات عملي شامل معرفی سیستم صدور گواهینامه برای واردات کالاهای فرهنگی به اتحادیه اروپا است. اتحادیه اروپا در نظر دارد از آموزش افسران گمرک در کنترل مرزها  براي كنترل تشخيص آثار باستاني به سرقت رفته پشتیبانی کند و آنها را تحت آموزش قرار دهد. حمایت از میراث فرهنگی: این کمیسیون به تلاش های بین المللی، به رهبری یونسکو، برای ایجاد یک مکانیسم واکنش سریع برای حفاظت از میراث فرهنگی ادامه مي دهد. این کمیسیون همچنین به منظور ارزیابی آسیب ها و برنامه ریزی برای بازسازی احتمالی، با یونسکو از جمله سرویس مدیریت اضطراری کپرنیک، تصاویر ماهواره ای از میراث فرهنگی در معرض خطر به اشتراک خواهد گذاشت.صندوق منطقه ای اتحادیه اروپا در پاسخ به بحران سوریه به حمایت از میراث فرهنگی و ترویج تنوع فرهنگی کمک خواهد کرد.

 رویکرد استراتژیک اتحادیه اروپا براي ديپلماسي فرهنگی
برای پیشبرد همکاری ها با کشورهای شریک در سه موضوع کاری پیشنهادی، استراتژي اتحاديه اروپا جهت اطمینان از هم افزایی، مهم ضروري به نظر مي رسد. این شامل دولت ها در تمام سطوح، سازمانهای فرهنگی محلی و جوامع مدنی، کمیسیون و نمایندگان عالی اتحادیه اروپا در کشورهای ثالث، کشورهای عضو و مؤسسات فرهنگی آنها می شود. ارتباطات در سال 2007 برای حمایت از روش آزاد هماهنگی ([26]OMC) در زمینه فرهنگ، به عنوان یک روش و ساختار یافته برای همکاری کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سطح اروپا بود. در سال 2012 ، یک گروه متخصص در کشورهای عضو، با ریاست کمیسیون و سرویس اقدام خارجی اروپا، در مورد توسعه رویکرد استراتژیک به فرهنگ در روابط خارجی اتحادیه اروپا تشكيل شد. گزارش این گروه از مزایای تعامل فرهنگی اتحادیه اروپا با کشورهای شریک از طریق راه های جدید و استراتژیک همکاری با کشورهای عضو  حكايت دارد . پارلمان اروپا متعاقباً اقدام مقدماتی براي پروژه “فرهنگ در روابط خارجی اتحادیه اروپا” را آغاز کرد. همکاری متقابل بین کشورهای عضو به ویژه از طریق مؤسسات فرهنگی و  زيرمجوعه هاي آن در خارج از کشورها، پتانسیل همکاری و هماهنگی برای پیشبرد دیپلماسی فرهنگی اتحادیه اروپا را ارتقا بخشيد.

همکاری های گسترده اتحادیه اروپا
یک رویکرد هماهنگ باعث می شود تا بازیگران اروپایی منابع خود را جمع کنند و با همکاری در کشورهای غیر اتحادیه اروپا به دست آوردهاي اقتصادی دست یابند. مطالعه جدید نشان مي دهد پارلمان اروپا منافع بسیاری از همکاری نزدیک نمایندگان اتحادیه اروپا و مؤسسات فرهنگی از آن خود كرده است، پروژه های مشترک دارای ریسک کمتری هستند، تأثیر بیشتری دارند و بیشتر دیده می شوند و فرصت های بیشتری برای یادگیری و آموزش در خود دارند.برنامه هاي دیپلماسی فرهنگی: این برنامه در فوریه 2016 و با تأمین مالی موسسه (PI[27]) تأسیس شد. این برنامه توسط کنسرسیومی از موسسات فرهنگی کشورهای عضو و سایر شرکاء اداره می شود. سیاست گذاري های فرهنگی، تسهیل شبکه سازی، انجام فعالیت هاي فرهنگی در کشورهای عضو، برگزاري برنامه هاي آموزشی فرهنگی و مشارکت در توسعه روابط فرهنگی بین المللی اتحادیه اروپا از برنامه هاي اين موسسه است.نقش مهم نمایندگان اتحادیه اروپا: هیئت هاي اروپايي به عنوان تسهيل كنندگان امور  بين مؤسسات فرهنگی و سرمايگذاران عمل خواهند کرد.  اين نمايندگان می توانند به شناسایی نیازها و فرصتها کمک کنند و اطمینان حاصل کنند که اقدامات متناسب با زمینه های فرهنگی، در خدمت اهداف استراتژیک اتحادیه اروپا باشد. دوره هاي آموزش های فرهنگی  براي توسعه و روابط خارجی برای کارمندان از جمله ديگر اقدامات اين نمايندگان است.ایجاد خانه های فرهنگي اروپايي: اين خانه ها مبتنی بر مشارکت اتحادیه اروپا و کشور هاي دوست كه مؤسسات فرهنگی و سرمايه گذران را گرد هم می آورند و به مردم خدمات ارائه می دهند، در پروژه های مشترک مشارکت می کنند و در ارائه بورسیه های فرهنگی، و مبادلات آموزشی فعاليت دارند.ارتقاء جوامع مدنی: در روابط دو جانبه به منظور ایجاد ظرفیت و تسهیل در مبادلات، اتحادیه اروپا به دنبال تقویت و پشتیبانی خود از جوامع فعال مدنی در زمینه هاي فرهنگی در کشورهای همکار است.رویدادهای فرهنگی مشترک اتحادیه اروپا: حمایت از فعالیت های مشترک فرهنگی اروپا راهی است برای تقویت دیدگاه هاي اتحادیه اروپا در کشورهای ثالث. یک طرح دو ساله با بودجه 1.5 میلیون یورويي برای برگزاری جشنواره های فیلم های اتحادیه اروپا، در سال 2017  تحت اقدام جدید PI برای دیپلماسی عمومی جهانی اجرا گرديد و در بیش از 75 نمایندگی اتحادیه اروپا در اجرای جشنواره های فیلم و سایر فعالیت ها، مانند روز زبانهاي اروپا، در سطوح مختلف همکاری با موسسات فرهنگی ملی فعاليت داشته است.تمرکز روی شرکای استراتژیک: بسیاری از شرکای استراتژیک اتحادیه اروپا مانند چین، ژاپن و کره جنوبی استراتژی های قدرتمند دیپلماسی فرهنگی دارند  كه اتحادیه اروپا با اين كشور ها همکاری  هاي فرهنگی خوبي دارد. بنیاد فرهنگی یوروآمریکایی در سال 2013 برای تأمین بودجه برنامه های فرهنگی اتحادیه اروپا و تقویت پیوندهای فرهنگی بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا تأسیس شد. در آفریقای جنوبی، اتحادیه اروپا از هنرمندان جوان، سازندگان صداو تصویر، موسیقی دانان و ورزشکاران پشتیبانی می کند و روابط دو جانبه با چین از سال 2012 به بعد جنبه مردمي پيدا كرد.تبادل بين فرهنگي دانشجویان، محققان و فارغ التحصیلان:طبق یک نظرسنجی در سال 2014 که توسط آژانس آموزش، سمعی و بصری و فرهنگ ([28]EACEA) انجام شده ، نشان داد که 54٪ دانش آموزان و کارمندانی که از برنامه هاي اين آژانس بهره مند شده اند، بیشترین كارايي در مهارت های بین فرهنگی را دارند.همکاری های پژوهشی بین المللی با استفاده از علوم، کانال های باز ارتباطی را حفظ می کند و محققان را قادر می سازد تا بدون در نظر گرفتن پیشینه های فرهنگی، ملی یا مذهبی خود به تبادل نظر بپردازند. افق2020، بزرگترین برنامه تحقیقاتی و نوآوری چند جانبه در جهان، تحقیق و نوآوری در روابط فرهنگی، دیپلماسی علمی و میراث فرهنگی است. اين سياست همچنین به کشورها کمک می کند تا سهم آموزش را در رشد و ثبات اجتماعی و توسعه به حداکثر برسانند.
 خدمات داوطلبانه جوانان اروپایی، آموزش برای جوانان و کارگران جوان و ایجاد شبکه بین آنها، تحرکي را برای جوانان اتحادیه اروپا و کشورهای همسایه ايجاد مي كند.در سال 2015 ، بیش از 33000 جوان در این فعالیتهای مشترک شركت كردند كه حدود 40٪ از آنها از کشورهای همسایه بودند.

چشم انداز فرهنگی جهانی طی چند دهه گذشته به سرعت تغییر کرده است. تقاضا برای مبادله و همکاری بین فرهنگی در راستای انقلاب دیجیتالی افزایش یافته است. در دنیایی که با چالش ها و درگیری های بسیاری روبرو است، فرهنگ از توانایی بالایی برای غلبه بر اختلافات، تقویت و بهبود روابط بین المللی برخوردار است. اروپا در جهان به عنوان قاره ای سرشار از میراث فرهنگی و نیروهای خلاق تلقی می شود. بنابراین، فرهنگ باید بخشی جدایی ناپذیر از اقدامات خارجی اتحادیه اروپا باشد.
سه هدف عمده را برای استراتژی اتحادیه اروپا در زمينه روابط فرهنگی بین المللی پیشنهاد ديده شده است:
 اول، اصول اتحادیه اروپا با هدف اطمینان از اینكه اقدامات اتحادیه اروپا در این زمینه موجب ترویج حقوق بشر، تنوع، گفت و گو بین فرهنگی، احترام متقابل و حفظ انسجام سیاست با فرهنگ در چارچوب های مشارکت وجود دارد.
 دوم، سه فاكتور اصلی را پیشنهاد می کند تا زمینه را برای پیشرفت همکاری های فرهنگی با کشورهای همکار فراهم کند، از جمله: الف) حمایت از فرهنگ به عنوان محرک توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی. ب) ترویج فرهنگ و گفتگو بین فرهنگی برای روابط صلح آمیز بین جامعه ج) تقویت همکاری در  زمينه هاي میراث فرهنگی.
سوم، رویکرد استراتژیک اتحادیه اروپا برای دیپلماسی فرهنگی را پیشنهاد می کند: از جمله همکاری های پیشرفته اروپا (بخصوص بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و نمایندگان اتحادیه اروپا) و مبادلات بین فرهنگی برای ترویج فرهنگ ها.
سه هدف فوق ، به عنوان بخشی از “استراتژی اتحادیه اروپا برای روابط بین المللی فرهنگی” ، به توسعه بیشتر کانال های ارتباطی بین مردم و جوامع کمک خواهد کرد. این امر به ایجاد محیطی مناسب برای صنایع فرهنگی و خلاق برای گسترش، ایجاد رشد و اشتغال خواهد انجاميد. این امر موجب حمایت و ارتقاء میراث فرهنگی، گفت و گو بین فرهنگی و ایجاد صلح، حمایت از تولید فرهنگی و گردشگری به عنوان محرک های توسعه و رشد اقتصادی می شود و از آموزش، تحقیق و علم به عنوان عوامل گفتگو و تبادل استفاده می کند. این اقدامات باید اتحادیه اروپا را تبدیل به یک بازیگر و شریک بین المللی قوی تر، كه داراي سهم بيشتردر رشد پایدار، صلح و تفاهم جهاني است تبديل كند.
نظر كارشناسي:
اتحاديه اروپا با 28 عضو با جمعيت حدود 513 ميليون نفر با زبانها و فرهنگهاي متفاوت، توانسته است با ايجاد مكانيزم منظم و ابزارهاي گوناگون و با بهره گيري از پتانسيالهاي دولتي و موسسات خصوص رويه واحدي را در اجراي برنامه هاي خود منجمله برنامه هاي فرهنگي در سطح بين الملل دنبال كند.درواقع اين اتحاديه از فرهنگ  به عنوان  ابراز و اعمال قدرت در سطح بين الملل استفاده مي كند و از آن به عنوان  محرک توسعه اقتصادی و اجتماعی و توسعه اشتغالزايي[29] در داخل و خارج از اروپا بهره مي برد.
در همه اين برنامه هاي بين المللي فرهنگي(مصوب سال 2016)  يكي از اقدامات تامل برانگيز اتحاديه اروپا در قبال  كشور هايي مثل سوريه و ليبي و يمن و…مي باشد.هم اكنون اين اتحاديه تحت عنوان برنامه Unite4Heritage با هدف حمایت از میراث فرهنگی در اين كشورها برنامه هاي  فرهنگي خود را با همكاري يونسكو اجرا مي كند، حمايت صندوق اتحادیه اروپا در بحران سوریه از میراث فرهنگی و اقداماتي در خصوص تحریم های سازمان ملل علیه داعش و القاعده  و همچنین رژیم تحریم های سازمان ملل برای عراق براي ممنوعیت تجارت غیرقانونی در آثار باستانی و فرهنگی و يا ميراث فرهنگي افغانستان، مواردي هستند كه جاي بحث و تحقيق بيشتري دارد و مي توان به عنوان فرصت ياتهديد به آن نگريست.
در بيانيه فرهنگي2016، نامي از ايران به ميان نيامده و ديپلماسي فرهنگي براي ايران ديده نشده اما در فكت شيت اتحاديه اروپا در سال 2018 در خصوص روابط فرهنگي بين المللي، مبلغي بالغ بر 3.5 ميليون يورو تحت عنوان مسير راه ابريشم در آسياي مركزي، افغانستان و ايران  با هدف نقش میراث فرهنگی در کمک به سعادت، صلح و ایجاد و انسجام اجتماعی و گفتگوی بین فرهنگی اختصاص داده است.
اين اتحاديه به علت عدم وجود نمايندگي در ايرن غالبا از طريق سفارتخانه هاي خود يا از طريق فضاي مجازي و يا به عنوان نمونه، فعاليت برنامه آراسموس مندوس[30] براي جذب دانشجو از دانشگاهاي ايران( همچنين عراق و يمن و ديگر كشورها) با هدف شناخت ارزشهاي اروپا، و يا موسسه اوينيك[31] براي اجراي برنامه هاي فرهنگي در شهر هاي مختلف ايران منجمله برگزاري هفته هاي فيلم هاي اروپايي، تلاشهاي خود را دنبال مي كند و يا در قالب فعاليتهاي اقتصادي و سياسي و يا مذاكره و گفتگو ( بعنوان قدرت نرم) و يا مسايل حقوق بشري، تاثير گذاري خود را عملياتي مي سازد.به نظر مي رسد كه با مطالعه و رصد برنامه هاي فرهنگي بين المللي اتحاديه اروپا براي ايران و خصوصا ديگر كشور هاي دوست ايران مثل عراق و فلسطين و سوريه و … جهت اجراي برنامه هاي فرهنگي، اقدامات دقيق تري در زمينه فرهنگ در اين منطقه انجام داد.                                        

[1] European External Action Service
[2] Treaty on the Functioning of the European Union
[3] Partnership Instrument
[4] European Instrument for Democracy and Human Rights
[5] Development Cooperation Instrument
[6] Instrument contributing to Stability and Peace
[7] آلبانی، بوسنی و هرزگوین، جمهوری یوگسلاوی سابق مقدونیه، کوزوو، مونته نگرو، صربستان
[8] Instrument for Pre-Accession Assistance
[9] پايتخت كشور اسلووني
[10] European Neighborhood Policy
[11] The Development Cooperation Instrument
[12] Pan-African Programme
[13] The Cotonou Partnership Agreement
[14] African, Caribbean  countried and Pacific
[15] European Development Fund
[16] )Technical Assistance Information Exchange Office
 ابزاري است براي کمک و تسهیل و  به اشتراک گذاری و تبادل اطلاعات کمیسیون اروپا
 
[17] الجزایر، مصر، رژيم صهيونيستي، اردن، لبنان، مراکش، فلسطین، تونس
[18] Culture for Development Indicators
[19] United Nations Industrial Development Organisation(سازمان توسعه صنعتی ملل متحد)
[20] Support to European Small and Medium Enterprises
[21] Development Cooperation Instrument
[22] European Neighborhood Instrument
[23] The Anna Lindh Foundation
[24] Instrument contributing to Stability and Peace
[25] United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples
[26] Open Method of Coordination
[27] Partnership Instrument
[28] Executive Agency Education, Audiovisual and Culture
[29] بنا بر فكت شيت منتشر شده در 2018 حدود سه درصد يعني بيش از شش ميليون نفر نيروي كار كشور هاي عضو اتحاديه اروپا در زمينه توليد محصولات فرهنگي به صورت مستقيم و 27 درصد به صورت غير مستقيم مشغول بوده اند و اين درحالي است كه اين رقم براي نيروهاي مشغول به طور غير مستقيم در صنايع خودرو 6 درصد مي باشد درضمن حدود 3.5 درصد توليدات و خدمات اين اتحاديه را محصولات فرهنگي تشكيل مي دهد.اين اتحاديه  طبق يك برنامه بلند مدت براي سالهاي 2021 تا 2027 بودجه اي بالغ بر 1.8 ميليون يورو براي داخل و خارج از اين اتحاديه  براي بخش فرهنگي اختصاص داده است.
[30] The Erasmus Mundus
[31] European Union National Institutes for Culture(موسسه ملی فرهنگی اتحادیه اروپا)